Met het zevende deel in de succesvolle Mission: Impossible reeks over het Impossible Mission Force, laat Tom Cruise zien dat hij goud in handen heeft. De fantastische stunts en adembenemende cinematografie knallen van het scherm. Toch is deze film niet de beste in de reeks. Daarvoor mist de film het complete plaatje dat voorganger Fallout wel had.

Deel twee werd matig ontvangen maar met Mission: Impossible 3 sloeg Cruise samen met regisseur J.J Abrams het juiste pad in. En vanaf dat moment kreeg Paramount Pictures goud in handen. Met veelvraat Tom Cruise, werd er ook veel (marketing)kennis van pop culture opgedaan bij series én films die aanhaakten bij het ‘onmogelijke’ actie-genre van Mission: Impossible. Elk daaropvolgend deel ontving steeds weer wat betere mond-op-mond reclame, waardoor de kwaliteit van de merken ‘Ethan Hunt’ en ‘Mission: Impossible’ steeds constanter werd. Wordt die lijn doorgezet met het zevende deel, Dead Reckoning Part 1?

Zelfs als het een eerste deel van een tweeluik betreft, dan wordt die lijn stabiel doorgezet. Afgezet tegen alle andere blockbusters van 2023, is Dead Reckoning Part 1 het summum van entertainment dat éérst op het witte doek gezien moet worden. En in het druk bevochten actie-thriller-spionage-genre dit jaar, is dit wellicht een pronkstuk.

Een serieuze geopolitieke werkelijkheid, maar schateren mág

Regisseur Christopher McQuarrie en producer/acteur/stuntman Tom Cruise schotelen ons natúúrlijk weer bloedstollende stunts en actiescènes voor die niet zomaar door stunt doubles uitgevoerd worden. Tom Cruise doet, zoals we van ‘m gewend zijn, (bijna) alles zelf. Dat hoor, voel en zie je. De actie heeft deze keer ook iets lichtvoetigs; humor wordt naadloos door de actiescènes heen geschreven. Van bungelende treinwagons tot een geel rijdend (stuiterend) ‘rugzakje’. Er mag in deze onzekere tijden gelukkig ook weer wat gelachen worden. Maar voordat deze scènes aan bod komen, vindt er wel degelijk een serieus voorval plaats dat al snel de rode draad; Mét MacGuffin, zal vormen voor Ethan Hunts nieuwe race tegen de klok. 

Want actueler kan het niet: de Russische atoomonderzeeër met de gevoelige Krim-Tataarse naam Sebastopol komt in zwaar weer terecht. Het voornaamste wapen op deze duikboot is dan niet meteen een volwaardig nucleair arsenaal aan torpedo’s, maar juist een uiterst vernuftige computer die al snel herinneringen doet ophalen aan de op hol geslagen supercomputer Hal uit 2001: A Space Odyssey. En dan komt het thema van de film om de hoek kijken: AI. Artificial Intelligence zoals we dat dit jaar al vaker bespraken, tot aan big tech moguls Elon Musk aan toe. Waarheid, feiten, nepnieuws, leugens, alles wordt herleid tot een op hol geslagen AI-supercomputer, genaamd The Entity, die dan ook nog eens in het heden het complete world wide web heeft geïnfecteerd. En enkel een vernuftig uitziende tweeledige sleutel kan de geest weer in de fles brengen.

Van geel “rugzakje” tot de luxe Oriënt Express

Het is in principe de kern van de film, waarbij verschillende geïnteresseerden –de Britse Geheime Dienst MI6, de Amerikaanse CIA, Ethan Hunts IMF, een antagonist uit Ethans verleden én een vernuftige dievegge – proberen deze sleutel in handen te krijgen. Al globetrottend zorgt juist deze kakafonie aan bieders voor vernuftige actiescènes die als puzzelstukjes mooi in elkaar passen. Een met mooie cinematografie ingegeven horse chase op de grens van Jemen zorgt voor een prettig weerzien met een voormalig maatje. Een gecompliceerde foot chase op de luchthaven van Abu Dhabi zorgt voor hilariteit, spanning en het eerste (nep?) contact met de schurk Gabriel. Een spannend en emotioneel kat-en-muisspel in de donkerste steegjes van Venetië is ook een mooie knipoog naar de eerste Mission: Impossible-film en een freefall-stunt met motorfiets wordt na de James Bond-film GoldenEye (1995) door Tom Cruise nog eens dunnetjes én geloofwaardiger overgedaan.

Maar het meest in het oog springend zijn toch wel de scènes op de Oriënt Express en in het gele Fiatje 500. De actie en dialogen die hiermee gemoeid zijn, doen je verlangen naar een groot IMAX-scherm. Met nog eens een stevige dosis verwijzingen naar de Bond-films van de jaren 80, die gek genoeg nooit irriteren, blijft het fijn om te realiseren dat er filmmakers zijn die dat stukje escapisme-met-schaterlach weer trendsettend weten te maken. Het zijn ook díé scènes die ook Grace, gespeeld door nieuwkomer Hayley Atwell, stevig aan het werk zetten. Zij heeft de leukste rol te pakken, van illusionist met stoute speelsheid gespeeld tot een vrouw die oprechte momenten van angst kent. Zij is een aanwinst voor deze film en ontpopt zich al snel tot een potentieel kundige IMF-agent. Zouden hier de eerste zaadjes worden geplant voor Ethan Hunts opvolging? Ook Simon Pegg heeft weer een belangrijk aandeel in deze film. Als gadget-man Benji Dunn is hij weer de heerlijke aangever voor onmogelijke en lachwekkende situaties.

Niet de beste Mission: Impossible, wel de beste “tussenpaus”

Echter, met de geruchten dat Tom Cruise hierna nog één keer Ethan Hunt zal spelen, zou het wel mooi geweest zijn voor de afwisseling om emoties en drama iets meer cachet te geven. De schurk Gabriel, gespeeld door de relatief onbekende Esai Morales (Ozark), maakt een wat fletse indruk. Het helpt dan niet echt dat zijn verleden vluchtig voorbijkomt in enkele bewegingsloze herinneringen. Iets meer achtergrondinformatie met separate scènes gesitueerd in het verleden, hadden dat kunnen verhelpen. Ook Tom Cruise zelf is af en toe iets te bozig om het boos zijn. Joh. Als je iemand niet wil executeren, kun je altijd nog wat meer persoonlijkheid en realisme aanbrengen. Gabriel hoeft niet dood, maar een béétje lijden mag best. Tom Cruise heeft zelf al eens aangegeven dat hij niet té veel geweld wil gebruiken in zijn Mission: Impossible films. Maar soms is dat in een setting met totale wanhoop op dat moment de meest geloofwaardige én menselijke optie.

Toch begrijp ik dat Tom Cruise als producer zijn eigen stempel op deze films wil drukken. En Ethan Hunt is wat dat betreft ook geen James Bond. Kijkend naar de goede kritieken die zijn karakter Ethan Hunt sinds MI:III – en bedenk even, de producers van de James Bond-films lukt dit momenteel níét met opeenvolgende films – moet hij gewoon op dezelfde voet doorgaan. Niet James Bond, maar Ethan Hunt is nu de belangrijkste benchmark geworden als het gaat om actie-thriller-spionage. Mission: Impossible 7 – Dead Reckoning Part 1 is niet beter dan z’n voorgangers Rogue Nation (2015) en Fallout (2018). Daarvoor mist de film een stukje finetuning op het vlak van acteren, script en met emoties gedragen dialogen. Het is wat dat betreft ook meer een ‘tussenpaus’. Immers, deel twee van dit tweeluik volgt later. Maar het is wel een verduveld lekkere tussenpaus die ook menig Bond-fan doet verlangen naar juist zó’n stijl James Bond-film.

• Mission: Impossible – Dead Reckoning Part 1
• Actie-avontuur
• ★★★✭☆
• Regie Christopher McQuarrie
• Met Tom Cruise, Hayley Atwell, Ving Rhames, Simon Pegg
• 163 min